Na pierwszy rzut oka warcaby wydają się grą bardzo prostą. Trzeba jednak pamiętać, że to, co proste, niekoniecznie jest łatwe. Chociaż wszystkie figury (piony) są takie same, mówienie o szachach dla dzieci może być bardzo mylące.

Historia

Warcaby prawdopodobnie wynaleziono w Europie w XII wieku na granicy Półwyspu Iberyjskiego. Niemniej podobne gry istnieją na świecie od tysięcy lat. To między innymi grecka petteia, opisywana już przez Homera, rzymska latrunculi, czyli “gra żołnierzy”, oraz arabska alquerque. Same Warcaby dostępne w najlepszej księgarni wciąż pojawiają się w różnych formach.

Warianty

Za dyscyplinę sportową uważa się powszechnie warcaby polskie, wbrew nazwie wprowadzone prawdopodobnie we Francji. Wymagają one tak zwanej warcabnicy, która wygląda jak szachownica, ale zamiast 64 pól ma ich 100, na zmianę czarnych i białych. Każdy z przeciwników dysponuje dwudziestoma pionami jednego koloru, po obu stronach ustawionymi na czarnych polach, w czterech rzędach. To jednak tylko jeden z wariantów. Inne to między innymi:

• Warcaby, w których da się wykorzystać szachownicę. Wówczas pól jest 64, a figur po 12 lub 8, w trzech albo dwóch rzędach. Należą do nich, zależnie od zasad, warcaby angielskie, włoskie, czeskie czy brazylijskie.

• „Wybijanka”, która polega na zbijaniu własnych figur.

• Warcaby kanadyjskie, w których warcabnica ma wymiary 12 na 12, a pionów jest 30.

Zasady

Zasady, chociaż różnią się szczegółami, są proste. Zadaniem jest usunięcie wszystkich figur przeciwnika, co zrobić można wyłącznie przemieszczając nad jego pionem własną figurę. Aby to osiągnąć, trzeba ustawić się na polu obok niego, tak żeby puste było pole po drugiej stronie. Nie wolno przy tym ruszyć się dalej niż na pole zaraz za zbijaną figurą. W większości wariantów można w ten sposób usunąć kilka figur naraz, przeskakując od jednego do drugiego i za każdym razem osłabiając przeciwnika. Co ważne, poruszać się można tylko na skos, po polach czarnych. Rzecz w tym, że ze względu na brak różnic między figurami, trudniej niż w szachach przewidzieć ruchy przeciwnika i zaplanować własne, zwłaszcza na stupolowej lub większej warcabnicy. Właśnie dlatego gra jest dużo bardziej problematyczna, niż wydaje się na pierwszy rzut oka. Dzięki temu może być świetną zabawą dla dzieci, a zarazem wyzwaniem dla dorosłych.

Jako ciekawostkę warto dodać, że za pierwszą grę komputerową w historii są czasami uznawane warcaby z 1952 roku.